STJÖ2HJ05

• Fjallað er um himinhvelfinguna og jörðina í kosmísku samhengi, eðli sólar og stjarna, myndun þeirra, ævi og tengsl við sögu alheimsins og uppruna frumefnanna.
• Vetrarbrautir og þróun þeirra.
• Alheimurinn, rök fyrir Miklahvelli, saga alheimsins frá upphafi til dagsins í dag og möguleg framtíðarþróun.
• Myndun og þróun reikistjarna, hvers vegna sólkerfi okkar er eins og það er en ekki einhvern vegin öðruvísi.
• Reikistjörnurnar í jarðeðlisfræðilegu samhengi.
• Önnur sólkerfi.
• Líf í alheimi.
• Áfanginn er ætlaður nemendum á eðlisfræðilínu.
• Gert er ráð fyrir kunnáttu í stærðfræðilegum aðferðum og þekkingu á þyngdarlögmáli Newtons.

Lokapróf, hlutapróf og verkefni.

Sbr. gamla EÐL 103, 203.

Nemandi skal hafa öðlast þekkingu og skilning á:

• Himinhvelfingunni, kvartilaskiptum, myrkvum og öðrum himinfyrirbærum.

• Uppruna og eðli sólkerfisins og reikistjarna. Jarðeðlisfræði reikistjarnanna.

• Myndun, þróun og eðli sólstjarna.

• Hvítum dvergum, rauðum risum, sprengistjörnum, nifteindastjörnum og svartholum.

• Lykilhugtökum í heimsfræði, m.a. þversögn Olbers, lögmáli Hubbles, örbylgjukliðnum, Miklahvelli, hluduefni og hulduorku.

• Hugmyndum um líf í alheimi.

Nemandi skal hafa öðlast leikni í að:

• Vinna með samband sýndarbirtu, reyndarbirtu og fjarlægðar.

• Nota þriðja lögmál Keplers og lögmál Hubbles.

• Tengja staðsetngu og kvartil Tungls við áttahring.

• Nota stjörnusjónauka og/eða handsjónauka til stjörnuskoðunar.

Nemandi skal geta hagnýtt þá almennu þekkingu og leikni sem hann hefur aflað sér til að:

• Útskýra myndun og þróun reikistjarna.

• Tengja þróun stjarna við daglegt líf hér á jörðinni.

• Tengja þróun stjarna við HR-grafið.

• Meta samhengi frétta um stjörnufræði í daglega lífinu.

• Afla sér frekari þekkingar og skilnings á fyrirbærum stjörnufræðinnar.

• Útskýra undur alheimsins og hið kosmíska samhengi lífs á jörðinni.